Protsessorlar

🧠 Protsessorlar — har qanday tizimning miyasi

Protsessor — bu har qanday texnikaning yuragi va miyasi, ofis kompyuteridan tortib data-markazdagi servergacha. Aynan u tizim tez yuklanadimi, dasturlar barqaror ishlaydimi va qurilma og‘ir yuklamaga bardosh beradimi — shular uchun javob beradi.

📌 Protsessor nima?

Protsessor (CPU) — bu markaziy hisoblash qurilmasi. U buyruqlarni bajaradi, ma'lumotlarni qayta ishlaydi, operatsion tizim va ilovalarni boshqaradi. Uning quvvatiga hammasi bog‘liq: Excel’ning ishlash tezligidan tortib, 4K video qayta ishlash yoki minglab foydalanuvchilarning bir vaqtning o‘zida saytga kirish tezligigacha.

🧩 Protsessor turlari

🖥 Shaxsiy kompyuterlar va ish stansiyalari uchun protsessorlar
Kundalik vazifalar uchun: internet, ofis dasturlari, Zoom, AutoCAD, video montaj, virtualizatsiya.
📍 Misollar: Intel Core i5 / i7 / i9

📦 Server protsessorlari
Serverlar, ma’lumotlar ombori (SXD), virtual mashinalar, 24/7 ilovalar uchun. Muhimi — barqarorlik, kengaytirish imkoniyati, ECC xotira qo‘llab-quvvatlashi.
📍 Misollar: Intel Gold 5218R, Intel Gold 5320

🧩 O‘rnatiladigan va sanoat protsessorlari
Kichik, kam quvvat talab qiladi, terminallar, kontrolerlar, IoT va POS tizimlarida ishlatiladi.
📍 Misollar: Intel Xeon D‑1700, Intel Xeon D‑2700

⚙️ Protsessor tanlashda nimalarga e’tibor berish kerak?

• Yadro va oqimlar soni — ko‘p vazifali ishlash va virtualizatsiya uchun

• Chastota (GHz) — umumiy unumdorlikka ta’sir qiladi

• Kesh xotira — qancha ko‘p bo‘lsa, vazifalar shuncha tez bajariladi

• Energiya sarfi (TDP) — ayniqsa serverlar va reklar uchun muhim

• Texnologiyalarni qo‘llab-quvvatlash — Hyper-Threading, Turbo Boost, ECC va boshqalar

• Ona plata va xotira bilan mosligi

🧑‍🍳 Protsessor — bu sizning kompyuteringiz oshxonasidagi bosh oshpaz.
U nima tayyorlashni, qanday ketma-ketlikda va qanday tezlikda bajarishni hal qiladi. Va u qanchalik tajribali bo‘lsa, natija shunchalik “mazali” bo‘ladi.